Қадимдаёқ куч-кувват берувчи дориворлар ҳар хил аъзоларга яхши таъсир қилишини ёки фақат битта аъзога кучли таъсир ўтказишини аниқ билганлар. Масалан, мия фаолиятига яхши таъсир қилувчи дориворлар: олма, нок, имбра, чиннигул, қизил атиргул суви, наъматак ва кабилардир.
Ошқозон фаолиятини яхшиловчи дориворлар: беҳи, долчин, чилон жийда, чиннигул, қизил атиргул, зира..
Юрак фаолиятини яхшиловчи дориворлар: равоч, нок, анор, беҳи, долчин, зарчава, олма, ошкўк, кашнич, қаҳрабо, мускус, чилон жийда, қизил атиргул...
Ич кетишини тўхтатишда: гуруч, мош, ясмух, нўхат, қаҳрабо, зира, тариқ, крахмал (картошка ва мош унларидан тайёрланган крахмал) ишлатилган.
Сафрони ҳайдашда: олхўри, қизил атиргул, сирка, асал ва сут зардоби қўлланган.
Балғамни кўчиришда: сабур, сано барглари, зира, қора мурч, қизил муручдан фойдаланганлар.
Ўтни ҳайдовчи моддаларга лаванда, сано барглари ишлатилган.
Турли балғам юмшатувчи ва балғам ҳайдовчилар: мойчечак, минг япроқ, ялпиз, лавра барги
Қуюқ ва ёпишқоқ балғ-мларни юмшатувчилар: ойчечак, қичимаўт, ялпиз, откулоқ, долчин, сасирка...
Йирининг, балғамни тез иштириб ҳайдовчилар: анжир, зарчава, карам...
Асабни тинчлантирувлар сачратқи барглари. Салат ва унинг уруғи, кашнич, қизил атиргул, лимон сиркан-жовул, чилон жийда...
Қонни суюлтирувчилар: сирка+асал, олҳўриинг шарбати, асал суви ва арпабодиён...
Сийдик ҳайдовчи ва терлатувчилар: петрушка, мойчечак, мингяпроқ, анис, долчин...
Куйган яраларнинг оғриғини қолдириш учун тухумнинг оқи, ўрдак ёғи ва крахмал ишлатилган.
Қорин кўпчиб ел йиғилганда: зира, имбир, бодиён, петрушка, шувит, қора мурч ва қўлланилган.
Шиллиқ моддаларни қувишда: гуруч бўтқаси, ўрдак, товуқ ва эчки гўштлари ишлатилган. Терининг майда тешикларини очишда: зиғир, каноп, зира уруғлари буғламаси қўл келган.
|
